Jak chronić się przed kleszczami – naturalne sposoby

Jak chronić się przed kleszczami – naturalne sposoby

Kleszcze są pajęczakami, które do życia i rozwoju potrzebują krwi. Ich ofiarami są nie tylko ludzie, ale też zwierzęta, np. psy, koty, myszy polne, krowy, zające.  Żyją głównie w lasach, na łąkach, na polach, w ogrodach zoologicznych, choć coraz częściej można je spotkać również przy chodnikach i ulicach. Wbrew częstemu przekonaniu, te pasożyty wcale nie spadają na nas z drzew, a żyją w trawach, krzewach i niższej części drzew – zazwyczaj nie wspinają się wyżej jak do 120-150cm. Wybierają ciepłe i wilgotne miejsca, raczej unikają słońca. Swoje ofiary atakują  od wiosny do późnej jesieni, najczęściej w godzinach rannych (około godziny 8.00) i popołudniowych (po godz. 15).

Na świecie znanych jest ponad 850 gatunków kleszczy, w naszym kraju występuje aż 21 gatunków tych pasożytów, wśród których najbardziej znane są trzy: kleszcz łąkowy, kleszcz pospolity, obrzeżek gołębi.

Kleszcze są ślepe, a swoje ofiary odnajdują po zapachu potu, temperaturze ciała, wydychanym powietrzu czy wydzielanych przez ciało feromonach. Nie od razu wbijają się w skórę – najpierw wędrują po ciele, szukając odpowiedniego miejsca – ciepłego i wilgotnego. Stąd najczęściej można je znaleźć w pachwinach, pod kolanami, pod pachami, w okolicy pośladków, uszu, łokcie czy przy linii włosów. Ich ugryzienie jest bezbolesne i zazwyczaj niewyczuwalne – te pasożyty, zaraz po wbiciu w skórę wydzielają substancję o działaniu znieczulającym.

Sklepowe odstraszacze kleszczy nie są bezpieczne!

Większość środków dostępnych w sklepach zawiera tą samą substancję  – DEET – związek chemiczny, który powstał na potrzeby wojska!  Jest to niebezpieczna, szkodliwa substancja, która w obecnych czasach wykorzystywana jest do odstraszania owadów i insektów. Po naniesieniu na skórę i kontakt z ciepłem, środek zaczyna parować, przez co blokuje receptory czuciowe owadów i odstrasza je.

Odstraszacz kleszczy zawierający DEET nie jest obojętny dla skóry i całego organizmu człowieka. Może wywołać podrażnienia, a najbardziej narażone na nie są dzieci, ponieważ ich skóra łatwiej pochłania substancję. Innymi skutkami ubocznymi są np. bóle i zawroty głowy, uczucie zmęczenia, trudności w oddychaniu, zaburzenia pamięci, choroby układu nerwowego, a nawet zaburzenia układu rozrodczego.  Nie powinny z nich korzystać dzieci i kobiety w ciąży. Pomimo tego, że preparaty zawierające DEET zostały wycofane z aptek, to bez problemu można je dostać w większości marketów i drogerii.

Warto sięgać po naturalne substancje odstraszające kleszcze

Kleszcze nie lubią intensywnych zapachów, dlatego przed wyjściem do lasu, parku czy na łąkę, warto sięgać po naturalne, mocno zapachowe preparaty, które pomimo tego, że nie zawierają szkodliwej substancji DEET, to skutecznie potrafią zniechęcić do nas różnego rodzaju pajęczaki.

Olejki eteryczne, których zapachów szczególnie nie lubią kleszcze to:

• Olejek goździkowy – jest nie tylko składnikiem preparatów przeciw kleszczom i owadom, ale również jest stosowany w leczeniu np. bólu głowy, bólu ucha, niestrawności,  stresu, a nawet zakażeń krwi.  Olejek goździkowy jest też składnikiem świec zapachowych odstraszających kleszcze i komary.
• Olejek różany – poza działaniem odstraszającym pajęczaki, wykazuje m.in. działanie bakteriobójcze, antywirusowe, antyseptyczne, bądź przeciwzapalne.
• Olejek lawendowy – pachnie słodko i przyjemnie, ale owady go nie lubią. Skutecznie odstrasza kleszcze, muchy, komary.
• Olejek z trawy cytrynowej – odstrasza kleszcze, muchy, meszki, pchły. Może być rozpylany bezpośrednio na skórę.
• Olejek eukaliptusowy – dowiedziono, że ekstrakt z eukaliptusa nie tylko odstrasza kleszcze, ale też zmniejsza ryzyko zakażeń.
• Olejek cytronelowy – delikatnie rozcieńczony z wodą chroni przed ukąszeniami kleszczy, pcheł i komarów. W przypadku ukąszenia owada – łagodzi swędzenie. Ponadto wykazuje działanie przeciwbólowe i pomaga w schorzeniach trawiennych.
• Olejek z drzewa herbacianego – można go aplikować na skórę bezpośrednio z buteleczki.
• Olejek tymiankowy – jest jednym z najmocniejszych olejków eterycznych, odstrasza kleszcze, komary, meszki. Wykazuje działanie przeciwzapalne, antywirusowe, przeciwgrzybiczne.
• Olejek paczulowy – nie tylko odstrasza kleszcze i komary, ale też jest antidotum na ukąszenia żmij, wykazuje działanie antyseptyczne, bakteriobójcze, przeciwbólowe.
• Olejek z mięty pieprzowej – rozpylony na ubraniu, na framudze drzwi czy okien odstrasza szkodniki. Ponieważ mięta pieprzowa ma silne działanie, nie powinny jej używać kobiety w ciąży i dzieci.

Aby przygotować preparat odstraszający kleszcze, należy wymieszać od 5 do 10 kropli wybranego olejku eterycznego z 50 ml oleju roślinnego (np. rzepakowego, słonecznikowego, lnianego, jojoba, z nasion winogron czy z wiesiołka).

Należy wiedzieć, że olejki eteryczne pomimo tego, że są naturalne to nie wszystkie są w pełni bezpieczne. Są to intensywnie pachnące i silnie działające substancje, których nie powinno się nakładać na skórę bezpośrednio z buteleczki. Każdy olejek powinien być rozcieńczony i dopiero wtedy nakładany na odsłonięte części ciała. Dzieciom można aplikować olejek od pasa do kostek. Wyjątek stanowi olejek z drzewa herbacianego, który może być stosowany również na szyi i rękach.

Ponieważ na różne pajęczaki, komary i insekty działają różne olejki eteryczne, warto przygotowywać preparaty na bazie kilku olejków. Pozwoli to wzmocnić działanie odstraszacza  i trafić do konkretnego pasożyta.

Naturalny płyn odstraszający kleszcze:

• 4 łyżeczki oleju roślinnego,
• Od 15 do 20 kropli olejku różanego,
• Od 15 do 20 kropli olejku lawendowego,
• 1 łyżka miąższu aloesu.

Wszystkie składniki należy ze sobą połączyć,  a następnie przelać do niewielkiej buteleczki. Można nim smarować lub pryskać odsłonięte części ciała, ubranie czy pościel.

Spray z olejkiem z drzewa herbacianego

• Od 10 do 20 kropli olejku z drzewa herbacianego,
• Woda.

Olejek herbaciany należy wymieszać z połowa szklanki wody, a następnie przelać mieszankę do butelki z atomizerem. Przygotowanym sprayem należy pryskać odsłonięte części ciała. Preparat na bazie olejku z drzewa herbacianego może być stosowany przez kobiety w ciąży i dzieci.

Poza olejkami eterycznymi, doskonałymi odstraszaczami kleszczy są  zioła – zarówno te świeże, jak i suszone.   Kleszcze i inne owady, szczególnie nie lubią zapachu:

• Mięty pieprzowej,
• Szałwii,
• Tymianku,
• Melisy lekarskiej,
• Geranium,
• Eukaliptusa suszonego,
• Rozmarynu,
• Lawendy,
• Kocimiętki.

Aby przygotować preparat odstraszający kleszcze, należy zalać niewielką ilością gorącej wody wybrane zioła i odczekać, aż napar się zaparzy. Po około 20-30 minutach gotowy napar przelewamy do buteleczek z atomizerem. Powstałym preparatem można pryskać ciało, ubrania, pościel, a także zwierzęta.

Napar z kocimiętki – do picia

• Szklanka gorącej wody,
• 2 małe łyżeczki kocimiętki.

Do szklanki wsypujemy kocimiętkę, zalewamy gorącą wodą i czekamy około 15 minut, aż napar się zaparzy. Herbatę powinno się pić 3,4 razy dziennie. Nie powinny jednak jej spożywać kobiety w ciąży. W herbatce można też wypłukać ubranie. Napar z kocimiętki odstraszy nie tylko kleszcze, ale również komary.

Kleszcze już z daleka (nawet z 20 metrów!)potrafią wyczuć człowieka. Rozpoznają nas po zapachu potu i szybko odnajdują, aby zaatakować. Dlatego bardzo ważna jest higiena osobista. Należy  jednak używać kosmetyków, które nie mają zbyt intensywnego zapachu. Zarówno perfumy, jak i kosmetyki mocno perfumowane przyciągają pajęczaki.

Ponadto zapach skóry i potu człowieka zmienia się już po zjedzeniu nawet jednego ząbku czosnku – a tego zapachu nie znoszą kleszcze. Można jeść czosnek, można nim smarować ciało, można łączyć go z innymi ziołami. Mieszanka czosnku i rozmarynku jest dla kleszczy nie do zniesienia.

Zapach potu zmieniają również witaminy z grupy B, a nawet piwo, zawierające w swoim składzie witaminę B1.

• Hodowanie specjalnych roślin na parapecie, na tarasie, na balkonie czy w ogrodzie pomoże pozbyć się niechcianych insektów. Wśród roślin odstraszających kleszcze można wymienić: lawendę, chryzantemę, wrotycz, jaskry, chrzan pospolity, czosnek niedźwiedzi, cebulę, tatarak oraz wspomnianą wcześniej kocimiętkę.

Aby uchronić się przed kleszczami, należy  też:

• unikać trawiastych miejsc,
• zakładać jasne ubrania (pozwolą łatwiej zauważyć kleszcza),
• wybierając się do miejsc, gdzie mogą występować kleszcze, należy zakładać długie spodnie, bluzkę z długim rękawem, skarpety i kryjące buty,
• do parku czy lasy wychodzić koło południa – kiedy aktywność kleszczy jest mniejsza,
• po każdym powrocie z miejsca, gdzie mogły być kleszcze, należy dokładnie obejrzeć swoje ciało,
• w przypadku posiadania zwierząt domowych, należy pamiętać, że również one powinny być chronione przed kleszczami (mogą przynieść pasożyta w sierści).