Próba Wysiłkowa (EKG wysiłkowe)
Informacje o badaniu:
Test wysiłkowy (tzw. próba wysiłkowa lub EKG wysiłkowe) oparty jest na prostej zależności zmieniającego się zapisu elektrokardiograficznego od wzrastającego wysiłku fizycznego zarówno w warunkach prawidłowych, jak i stanach chorobowych. Wysiłek fizyczny zwiększa zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen. U osób zdrowych pokrywa je zwiększony przepływ krwi przez naczynia wieńcowe. U chorych z niewydolnością wieńcową istnieje pewien krytyczny poziom obciążenia wysiłkiem, powyżej którego dalsze zapotrzebowanie na tlen nie może być pokryte, a w zapisie EKG pojawiają się cechy niedokrwienia mięśnia sercowego.
Opis badania:
Badanie wykonuje się na ergometrze rowerowym lub bieżni ruchomej. Na klatce piersiowej badanego, po przygotowaniu skóry (wygoleniu włosów i odtłuszczeniu alkoholem), nakleja się elektrody, które łączy się następnie odpowiednio oznakowanymi kablami z urządzeniem rejestrującym zapis EKG. Na ramię badanego zakładany jest mankiet do pomiaru ciśnienia. Próba wysiłkowa na ergometrze rowerowym polega na stopniowym zwiększaniu obciążenia przy utrzymaniu stałej prędkości pedałowania, co daje badanemu wrażenie jazdy ze stałą prędkością pod coraz większą górkę. Próba wysiłkowa na bieżni ruchomej polega na stopniowym zwiększaniu szybkości przesuwu taśmy i wzrostu kąta jej nachylenia, co odbierane jest przez badanego jako marsz coraz szybszym krokiem pod coraz większą górkę. Próbę wysiłkową przerywa się po osiągnięciu przewidywanej dla wieku częstości akcji serca, wystąpieniu dolegliwości lub pojawieniu się zmian w zapisie EKG, będących wskazaniem do przerwania badania.
Wynik badania przekazywany jest w formie opisu, niekiedy z dołączonymi wykresami (zapisem czynności elektrycznej serca w wybranym czasie).
Próba wysiłkowa trwa zwykle od kilku do kilkunastu minut
Cel badania:
Próba wysiłkowa umożliwia ocenę wydolności fizycznej organizmu. EKG wysiłkowe polega na mobilizowaniu organizmu do zwiększonej pracy, przy jednoczesnym monitorowaniu zapisu EKG i kontroli ciśnienia tętniczego krwi. Badanie pozwala ocenić wydolność układu krążenia, jest pomocne w rozpoznawaniu i ocenie skuteczności leczenia choroby wieńcowej. Badanie wykorzystywane jest również do rehabilitacji chorych.
Wskazania do wykonania badania:
- diagnostyka bólów w klatce piersiowej,
- diagnostyka zmian w elektrokardiogramie – ocenianych jako niespecyficzne,
- ocena zaawansowania choroby niedokrwiennej serca,
- kwalifikacja chorych do badań inwazyjnych (np. angiokardiografii),
- kwalifikacja chorych do poszczególnych etapów rehabilitacji (np. po zawale serca) i ocena jej wyników,
- diagnostyka zaburzeń rytmu serca,
- ocena skuteczności leczenia chorób serca,
- ocena wydolności fizycznej i czynności układu krążenia.
Badanie jest wykonywane na zlecenie lekarza kardiologa.
Przeciwwskazania do badania:
- ból w klatce piersiowej,
- świeży zawał mięśnia serca,
- niestabilna dusznica bolesna,
- niestabilna choroba wieńcowa,
- groźne zaburzenia rytmu serca,
- nadciśnienie tętnicze przekraczające 180/110 mm Hg.,
- ostre choroby infekcyjne,
- choroby narządu ruchu i układu nerwowego uniemożliwiające wykonanie badani
Przygotowania do badania:
Badany pacjent powinien być poddany wstępnej ocenie kardiologicznej przez wykonującego próbę wysiłkową lekarza. Należy przedstawić aktualny wynik EKG przed próbą wysiłkową.
Skóra na klatce piersiowej u mężczyzn powinna być pozbawiona owłosienia.
Bezpośrednio przed próbą wysiłkową badany nie powinien palić papierosów, spożywać posiłku, pić mocnej kawy czy herbaty. Można spożyć lekki posiłek 2/3 godziny przed testem. Zalecane jest również, aby założyć wygodny luźny strój i zabrać ze sobą buty nas zmianę. Dotychczas przyjmowane leki należy przyjąć lub odstawić zgodnie z zaleceniami lekarza kierującego na badanie.
Informacje, które należy zgłosić wykonującemu badanie:
Przed badaniem:
- aktualnie przyjmowane leki,
- przebyte choroby serca.
W czasie badania:
- wszelkie nagłe dolegliwości (np. ból w klatce piersiowej, duszność).
Jak należy zachować się po badaniu:
Po badaniu wskazany jest kilkunastominutowy odpoczynek w poczekalni przed gabinetem. Z wynikiem badania należy zgłosić się do lekarza prowadzącego.
Możliwe powikłania po badaniu:
W czasie wykonywania próby wysiłkowej badany może odczuwać ból zamostkowy, zawroty głowy, duszność. Objawy te zwykle szybko ustępują po zaprzestaniu wysiłku.
Badanie może być powtarzane wielokrotnie. Wykonywane jest u pacjentów w każdym wieku, a także u kobiet ciężarnych.
Czas oczekiwania na wyniki:
Pacjent otrzymuje wynik w dniu wykonania próby wysiłkowej. Po jej zakończeniu kardiolog analizuje i opisuje wyniki testu. Wynik badania przekazywany jest w formie opisu z dołączonymi zapisami EKG.
