Biały cukier jest niezwykle groźnym wrogiem organizmu. Czym można go zastąpić?
Zwykły, biały cukier nie tylko nie jest zdrowy dla organizmu, ale również jest szkodliwy. Wielokrotnie to udowadniano i coraz częściej się o tym mówi. Tradycyjny cukier rafinowany to puste kalorie. Nie zawiera witamin, minerałów ani żadnych wartości odżywczych. Co więcej, wypłukuje z organizmu sole mineralne, cenne składniki, kradnie witaminę B1 i bardzo uzależnia.
Cukier spożywany w nadmiarze wykazuje bardzo dużo negatywnych właściwości, m.in.: silnie zakwasza organizm, niszczy kości i doprowadza do osteoporozy, zaburza proces wchłaniania wapnia i magnezu, niszczy zęby, wywołuje próchnicę, doprowadza do paradontozy, zaburza pracę tarczycy, uszkadza układ odpornościowy, obniża reakcję obronną organizmu, podwyższa poziom złego cholesterolu, zwiększa ciśnienie krwi, osłabia wzrok, może być jedną z przyczyn zaćmy. Ponadto spożywanie cukru w zbyt dużych ilościach może doprowadzić do choroby wieńcowej, rozedmy płuc, nerek, zapalenia jelit, owrzodzenia jelita grubego, powstawania kamieni żółciowych, zapalenia wyrostka robaczkowego, powstawania hemoroidów, żylaków kończyn, a nawet nowotworów (np. raka piersi, raka jajników, raka odbytu). Cukier tradycyjny zaostrza objawy alergii, astmy, artretyzmu, choroby wrzodowej, stwardnienia rozsianego. Jest jedną z przyczyn cukrzycy ciążowej, cukrzycy typu 2, hipoglikemii, zmniejsza wrażliwość insulinową, zmniejsza tolerancję glukozy. Co więcej sacharoza przyspiesza proces starzenia się organizmu, wywołuje migreny, zmniejsza apetyt, podnosi poziom adrenaliny i doprowadza do otyłości.
Czym zastąpić cukier?
Pomimo tego, że cukier jest bardzo niezdrowy to cały czas jest chętnie wykorzystywany w kuchni. Cukier uzależnia i dlatego tak trudno jest z niego zrezygnować. Na szczęście można znaleźć wiele jego zamienników, które niejednokrotnie dorównują mu słodkością, a niektóre z nich są też bogatym źródłem składników mineralnych i witamin.
Stewia
Jest znaną od wieków rośliną, która wywodzi się z Ameryki Południowej. Mieszkańcy Brazylii i Paragwaju nazywali ją „słodkim liściem”. Pomimo tego, że jest bardzo słodka (około 200-300 razy słodsza od cukru), to nie dostarcza organizmowi kalorii. Jedna łyżeczka sproszkowanych liści stewii jest równoznaczna ze szklanką tradycyjnego cukru (pod względem słodkości). Do posłodzenia herbaty wystarczy szczypta (lub kropla) słodzika. Roślinę wykorzystuje się w formie świeżych lub suszonych liści, sproszkowanych liści, słodzików i płynów. Najwięcej wartości zawierają zielone liście, zebrane jeszcze przed kwitnięciem stewii. Zawierają one w sobie: witaminę C, witaminy z grupy B, kwas foliowy, białka, tłuszcze, minerały: cynk, żelazo, magnez, selen, wapń, chrom, potas. Niektórzy specjaliści podają, że stewia działa antybakteryjnie, przeciwgrzybicznie, redukuje nadciśnienie tętnicze, wspiera leczenie cukrzycy typu 2. Stosowana jest też jako środek moczopędny, wzmacniający i bakteriobójczy. Dzienna dopuszczalna dawka stewii wynosi 0-4 mg na kilogram masy ciała.
Ksylitol
Jest cukrem naturalnym, pozyskanym z kory brzozy. Warto jednak wiedzieć, że możemy go znaleźć również w malinach, śliwkach, truskawkach, jagodach, a nawet kolbach kukurydzy i grzybach. Pod względem słodkości przypomina zwykły cukier, jednak zawiera znacznie mniej kalorii (jest o około 40% lżejszy), ma też niższy indeks glikemiczny (IG=8). Ksylitol wzmacnia układ odpornościowy organizmu, chroni przed chronicznymi chorobami, opóźnia proces starzenia się organizmu, zwiększa przyswajanie wapnia i magnezu, polepsza mineralizację kości, zapobiega osteoporozie, hamuje rozmnażanie bakterii i drożdżaków, przywraca właściwe pH śliny, stabilizuje równowagę kwasowo-zasadową organizmu, pozytywnie wpływa na mikroflorę jelitową, hamuje łaknienie na słodycze. Nie należy jednak spożywać go zbyt dużo. Dawka, której nie powinno się przekraczać to 3 łyżeczki dziennie.
Miód
Pod względem kaloryczności jest zbliżony do zwykłego cukru, a za jego „słodycz” odpowiedzialne są cukry: glukoza i fruktoza. Miód zawiera w sobie poza cukrami, składniki mineralne (fosfor, wapń, jod, kobalt, potas, fluor, żelazo, mangan), witaminy z grupy B, białka, pyłki kwiatowe, kwasy organiczne, enzymy. Wykazuje wiele właściwości zdrowotnych, dlatego jest chętnie stosowany w profilaktyce i leczeniu wielu dolegliwości. Pomaga zwalczyć przeziębienie, łagodzi kaszel i katar, łagodzi objawy astmy, wspomaga pracę układu pokarmowego, zwiększa wydolność mięśnia sercowego, wykazuje działanie bakteriobójcze i grzybobójcze. Zdrowotne właściwości miodu zanikają w temperaturze powyżej 40 stopni Celsjusza, dlatego zamiast dodawać go np. do gorącej herbaty, warto poczekać i dolać go po przestudzeniu napoju.
Syrop klonowy
Jest naturalnym przysmakiem, niezwykle popularnym w Kanadzie i USA. Jest pozyskiwany z soku pochodzącego z pni klonów podczas procesu odparowywania nadmiaru wody. Ze względu na swój słodki smak, coraz częściej staje się zamiennikiem klasycznego cukru. Jest jednak mniej kaloryczny i znacznie zdrowszy. W swoim składzie zawiera składniki mineralne (np. wapń, potas, magnez, mangan, fosfor), witaminy z grupy B, kwas foliowy, biotynę, niacynę, polifenole o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwnowotworowym. Ponieważ zawiera duże ilości sacharozy, nie powinien być spożywany przez diabetyków i osoby na diecie bezcukrowej.
Syrop daktylowy
Powstaje w procesie zmielenia daktyli. Zawiera cukry, tłuszcze, białka, karoteny, witaminy z grupy B, witaminę E, witaminę A, witaminę PP, minerały (fosfor, wapń, żelazo). Jest nie tylko smaczny i lekkostrawny, ale co ważne, wykazuje wiele właściwości zdrowotnych. Hamuje wzrost bakterii, wspomaga leczenie dolegliwości trawiennych, obniża ciśnienie tętnicze, działa antybakteryjnie, przeciwzapalnie, przeciwbólowo, przeciwzakrzepowo, obniża poziom złego cholesterolu, łagodzi objawy menopauzy.
Syrop z agawy
Jest to syrop słodzący, smakiem przypominający miód, który wywodzi się z Meksyku. Powstaje najczęściej z kaktusa Agave Teguilana oraz Agave Salmiana. Syrop jest źródłem składników mineralnych: potasu, magnezu, wapnia, żelaza, zawiera też inulinę (naturalny prebiotyk). Wykazuje niski indeks glikemiczny i właściwości zdrowotne: wspomaga pracę układu pokarmowego, zapobiega zaparciom, wspomaga trawienie, wspomaga działanie układu odpornościowego, redukuje toksyczne metabolity, obniża poziom złego cholesterolu.
Lukrecja
Jest słodką rośliną, bardzo popularną w Holandii, Niemczech i Francji. Kwas glicyryzynowy zawarty w jej korzeniu jest 50 razy słodszy niż
zwykły cukier. Podstawowym składnikiem produktów z lukrecją jest wyciąg z jej korzenia. Lukrecja wykazuje działanie antyalergiczne, antyzapalne, antyobrzękowe, jak również działanie wspomagające pracę układu odpornościowego, wzmacniające, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe. Wspomaga leczenie kaszlu, bólu gardła, zapalenia oskrzeli, zapalenia błon śluzowych, wrzodów, a według amerykańskich naukowców z University of Minnesota może hamować rozwój raka skóry – czerniaka.
Tagatoza
Jest monocukrem pozyskiwanym z cukru mlecznego, czyli laktozy. Pod względem smakowym jest zbliżona do sacharozy – wykazuje około 90% jej słodkości. Jest jednak zdecydowanie mniej kaloryczna (100 gram tagatozy to 150 kcal) i ma niższy indeks glikemiczny (IG=7,5). Tagatoza wspomaga pracę układu pokarmowego, hamuje biegunki, odżywia mikroflorę jelitową, wspomaga pracę jelit, hamuje namnażanie bakterii chorobotwórczych.
Melasa nazywana „czarnym złotem”
Jest produktem ubocznym, który powstaje w trakcje produkcji cukru. Jest to gęsty, ciemnobrązowy syrop, zawierający w sobie około 40% sacharozy i niewiele kalorii (jedna łyżeczka melasy ma około 20 kcal). W zależności od surowca, z którego pochodzi występuje: melasa buraczana, melasa trzcinowa, melasa karobowa (tzw. mączka chleba świętojańskiego). Melasa posiada wiele właściwości zdrowotnych, wspomaga działanie układu trawiennego, reguluje pracę układu nerwowego, wzmacnia układ odpornościowy, pomaga w obniżeniu złego cholesterolu. Jest źródłem witamin z grupy B, składników mineralnych (jak np. wapń, fosfor, żelazo, magnez, miedź, potas, chrom, cynk), aminokwasów czy kwasu fosforowego. Ze względu na odpowiednią zawartość żelaza niehemowego polecana jest osobom starszym, osobom zmagającym się z anemią, kobietom w ciąży i sportowcom.
Owoce
W wielu potrawach cukier zwykły można zastąpić suszonymi owocami. Śliwki, daktyle, figi, morele, brzoskwinie, rodzynki są naturalnie słodkie i doskonale nadadzą się do posłodzenia ciast, deserów, koktajli, a nawet dań głównych. Do słodzenia warto też wykorzystywać owoce świeże: banany, ananasy, morele i soki owocowe. Owoce suszone a także świeże są smaczne i zdrowe, a w swoim składzie zawierają wiele składników mineralnych, witamin i przeciwutleniaczy.
