Choroba Parkinsona – uciążliwa dolegliwość osób starszych
Choroba Parkinsona (z łac. Morbus Parkinsoni) jest degeneracyjną chorobą ośrodkowego układu nerwowego. Procesem, który zachodzi w mózgu w przebiegu choroby jest postępujący zanik komórek nerwowych istoty czarnej, znajdującej się w śródmózgowiu pnia mózgu. Komórki te odpowiadają za dostarczanie do mózgu dopaminy – substancji przekazującej impulsy nerwowe służące poruszaniu. Choroba Parkinsona przeważnie dotyka osób starszych, po 65 roku życia, choć pierwsze jej objawy mogą występować nawet u osób, które ukończyły już 21 lat.
Co wywołuje chorobę Parkinsona?
Przyczyna degeneracyjnej choroby ośrodkowego układu nerwowego nie została jednoznacznie określona, specjaliści podają jednak czynniki mające wpływ na jej powstawanie. Istotną rolę w obumieraniu komórek nerwowych umiejscowionych w śródmózgowiu odgrywają: czynniki genetyczne (dziedziczenie choroby Parkinsona), przyspieszone starzenie się organizmu, parkinsonizm pozapalny, parkinsonizm polekowy, urazy, stres oksydacyjny, wysoki poziom żelaza w istocie czarnej, czynniki środowiskowe, neurotoksyny (np. mangan, tlenek węgla, neuroleptyki),
Jak rozpoznać chorobę?
Objawy choroby Parkinsona narastają stopniowo nawet w ciągu kilku lat. Postęp choroby jest powolny, a pierwsze objawy często są lekceważone. Zdarza się, że są mylone z innymi chorobami i schorzeniami. Wśród dolegliwości cechujących chorobę Parkinsona można wyróżnić:
- Zmęczenie,
- Osłabienie organizmu,
- Depresję,
- Zaburzenia równowagi,
- Sztywność mięśniową,
- Niezgrabność ruchów,
- Pochyloną postawę,
- Otępienie,
- Zaburzenia orientacji przestrzennej,
- Bradykinezję,
- Trudności ze wstawaniem z krzesła,
- Trudności w rozpoczęciu ruchów,
- Trudności podczas wykonywania codziennych czynności (np. podczas mycia, ubierania się, jedzenia),
- Bolesne skurcze mięśni,
- Drżenie rąk (widoczne szczególnie podczas spoczynku),
- Drżenie nóg, warg, policzków,
- Twarz nie wyrażającą emocji,
- Ograniczenie ruchów mimicznych,
- Zaburzenia węchu,
- Zaburzenia snu,
- Niewyraźną, cichą, zamazaną mowę,
- Zaburzenia w połykaniu,
- Zaburzenia wegetatywne (np. spadki ciśnienia tętniczego krwi, zaburzenia termoregulacji, zasłabnięcia, nietrzymanie moczu, zaparcia, duszności, wzmożona potliwość, ślinotok).
Diagnostyka choroby
Chorobę Parkinsona rozpoznaje się na podstawie występujących u pacjenta dolegliwości i wykluczenia innych schorzeń dających podobne objawy. Rozpoznaniem choroby zajmuje się neurolog i to właśnie do niego należy udać się na konsultację . Porada neurologiczna znajduje się w ofercie Centrum Medycznego Eter-Med w Gdańsku, a wizytę można wykupić bez wychodzenia z domu, w sklepie internetowym z usługami medycznymi.
Lekarz podejrzewający u pacjenta chorobę Parkinsona, może skierować go na dodatkowe badania obrazowe i laboratoryjne, mające na celu wykluczenie innych schorzeń z podobnymi objawami. Są to np. oznaczenie poziomu witaminy D, oznaczenie poziomu witaminy B12, badanie hormonu tarczycy i testosteronu. Pomocne może się okazać również badanie obrazowe głowy: CT – tomografia komputerowa mózgu, MRI – rezonans magnetyczny
Leczenie choroby Parkinsona
Leczenie choroby powinno zostać wprowadzone zaraz po postawieniu diagnozy. Niestety nie da się zahamować jej postępu, można jednak zminimalizować dolegliwości i opóźnić nawet o kilka lat pojawienie się ostrych objawów. Podstawowym, najczęściej stosowanym lekiem jest L-Dopa (lewodopa), aminokwas, który jest przekształcany w mózgu w dopaminę. Lekarz może też zalecić przyjmowanie bromokryptyny (leku naśladującego działanie dopaminy) i leków przeciwdepresyjnych.
Niezwykle istotna w leczeniu choroby jest rehabilitacja. Jest ona tak samo ważna jak odpowiednia farmakoterapia. Plan ćwiczeń, ich rodzaj i intensywność ustala specjalista rehabilitacji po wcześniejszej konsultacji z pacjentem. Rehabilitant może zaproponować ćwiczenia poprawiające ogólną kondycję ruchową, ćwiczenia zapobiegające rozwojowi zmian zwyrodnieniowych, ćwiczenia zmniejszające dolegliwości bólowe, a także ćwiczenia leczące współistniejące zaburzenia.
Zadowalające efekty lecznicze przynosi również fizjoterapia, spowalniająca przebieg choroby, zmniejszająca jej objawy i pozwalająca na dłuższą samodzielność i sprawność pacjenta. Fizjoterapeuta podczas konsultacji nie tylko dobierze ćwiczenia dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta, ale też może zaproponować zabiegi fizykoterapeutyczne wspomagające walkę z chorobą. Spośród metod fizykoterapeutycznych korzystne efekty dają zabiegi przeciwbólowe, np. jonoforeza, rozgrzewające, np. Sollux, a także ultradźwięki, laseroterapia, elektrostymulacja czy magnetoterapia. O wszystkich zabiegach powinien decydować specjalista.
Gdańskie Centrum Medyczne Eter-Med przygotowało specjalną terapię dla osób zmagających się z chorobą Parkinsona. Znajdują się w niej np. elementy drenażu limfatycznego, ćwiczenia specjalnymi technikami, ćwiczenia z terapeutą, ćwiczenia równoważne, nauka chodu i lokomocji, masaże i ćwiczenia mięśni mimicznych twarzy.
Podstawą dobrego zdrowia jest właściwa dieta. W chorobie Parkinsona należy uważać, aby nie dopuszczać do dużych zmian masy ciała, należy pamiętać o przyjmowaniu odpowiednich porcji błonnika i zmniejszeniu ilości białka utrudniającego wchłanianie leków z przewodu pokarmowego do krwi. Bardzo ważne jest spożywanie różnorodnych produktów: warzyw, owoców, mięs, ryb, jaj, nabiału, ziaren, ryżu i pieczywa. Tłuszcze zwierzęce warto zastąpić tłuszczami roślinnymi, a pieczywo białe pieczywem razowym. Należy pamiętać o właściwych nawadnianiu organizmu, optymalna ilość wypitej w ciągu dnia wody to 6-8 szklanek.
