Badacze z Uniwersytetu Queensland przeanalizowali informacje zebrane od ponad 32 tys. kobiet, pod kątem czynników mających wpływ na rozwój chorób sercowo-naczyniowych. Badania dotyczyły palenia papierosów, nadwagi, wysokiego ciśnienia oraz siedzącego trybu życia. Analiza danych wykazała, że w przypadku kobiet do 30 roku życia najbardziej szkodliwym czynnikiem jest palenie papierosów, natomiast po przekroczeniu tej granicy wiekowej rośnie rola aktywności ruchowej.
Niestety wciąż nie zdajemy sobie sprawy, jak bardzo szkodzi nam siedzący tryb życia. Bardzo duża część społeczeństwa nie uprawia żadnej formy aktywności fizycznej, co zwykle tłumaczy brakiem czasu i możliwości. Czy jednak warto poświęcić w ten sposób swoje zdrowie?
Dlaczego warto uprawiać sport i co daje nam regularna aktywność fizyczna?
- Zmniejsza ryzyko otyłości i nadwagi . Pomimo tego, że coraz większą uwagę przywiązuje się do zdrowego odżywiania, to zbyt mała aktywność fizyczna współczesnego społeczeństwa ma istotny wpływ na stałą tendencję do gromadzenia się nadmiernej tkanki tłuszczowej, a co za tym idzie do występowania otyłości. Aktywny tryb życia i regularny wysiłek fizyczny pomagają chronić organizm przed zyskaniem nadmiernych kilogramów zarówno w przypadku dzieci i młodzieży, jak i osób w wieku średnim. Regularny wysiłek zmniejsza zawartość tkanki tłuszczowej, a poprawia ilość masy mięśniowej, wykorzystującej kalorie, jako energię.
- Zmniejsza ryzyko chorób serca . Osoby uprawiające sport i prowadzące aktywny tryb życia wykazują zdecydowanie mniejsze ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia. Aktywność fizyczna korzystnie wpływa na serce, poprawia krążenie krwi, a także poprawia samopoczucie osób z chorobami serca. Należy jednak pamiętać, że przed podjęciem wysiłku fizycznego należy wykonać podstawowe badania laboratoryjne, a także skonsultować się z lekarzem prowadzącym. Ponadto aktywność fizyczna osób zmagających się z chorobami serca nie powinna być zbyt intensywna, lecz umiarkowana.
- Zmniejsza ryzyko zachorowania na nadciśnienie tętnicze. Regularne uprawianie sportu (również umiarkowanego, a nie koniecznie intensywnego), pomaga obniżyć wartość ciśnienia tętniczego, a także może zapobiec rozwojowi nadciśnienia u osób ze zdiagnozowaną już chorobą. Aktywność fizyczna sprawia, że naczynia krwionośne lepiej pracuj i przepompowują krew w organizmie. Podobnie jak w przypadku osób z chorobami serca, również osoby zmagające się z wysokim ciśnieniem tętniczym, przed rozpoczęciem uprawiania sportu powinny skonsultować się z lekarzem. Przeciwwskazaniem do rozpoczęcia wysiłku fizycznego jest ciśnienie przekraczające 140/90 mmHg.
- Zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe. Otyłość stanowi jeden z głównych czynników mających wpływ na wzrost ryzyka zachorowania na nowotwór, szczególnie raka piersi, macicy, jajnika, okrężnicy, płuc czy jelita grubego. Leczenie i zapobieganie otyłości polega nie tylko na zdrowym odżywianiu, ale przede wszystkim na regularnej aktywności fizycznej, co zostało wcześniej wspomniane. Naukowcy potwierdzają, że zmniejszenie ryzyka wystąpienia nowotworów jest wprost proporcjonalne do stopnia aktywności fizycznej.
- Obniża poziom glukozy we krwi. Regularna aktywność fizyczna powoduje zmniejszenie zapotrzebowania na insulinę, a podczas wysiłku zwiększa się zużycie glukozy. Ponadto badania dowodzą, że brak aktywności fizycznej i siedzący tryb życia sprzyjają występowaniu cukrzycy typu 2. Ryzyko powstania cukrzycy u osób bardzo aktywnych jest zredukowane nawet do 50%.
- Wzmacnia mięśnie i kości. Systematyczny wysiłek fizyczny zwiększa siłę mięśni, ścięgien, więzadeł i utrzymuje je w dobrej kondycji, co ma związek z efektywniejszym wykorzystywaniem tlenu. Regularne uprawianie sportu utrzymuje też prawidłową ruchomość kości i stawów zmniejszając ryzyko występowania bolesności i sztywnienia kości.
- Poprawia samopoczucie, pozwala rozładować negatywne emocje i zmniejsza niepokój, pozytywnie wpływa na funkcjonowanie umysłu, poprawia jakość snu, pomaga w leczeniu depresji. Badania dowodzą, że systematyczna aktywność fizyczna może pomóc w redukcji ryzyka demencji, czyli tzw. otępienia, a także zapadalności na chorobę Alzheimera.
Ponadto systematyczna aktywność fizyczna:
- Obniża stężenie złego cholesterolu LDL,
- Zwiększa stężenie dobrego cholesterolu HDL,
- Poprawia wygląd skóry (dzięki wzmożonemu przepływowi krwi przez naczynia skórne),
- Zwiększa wydolność płuc,
- Zmniejsza krzepliwość krwi.
Bez najmniejszych wątpliwość można stwierdzić, że aktywność fizyczna ma zbawienny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Aktywny tryb życia powinien prowadzić każdy człowiek, bez względu na wiek czy płeć. Należy jednak do wszystkiego podejść z rozsądkiem i przez rozpoczęciem uprawiania sportu, warto udać się na konsultację lekarską.
Nie trzeba od razu ćwiczyć godzinami na siłowni, czy przemierzać kilkunastu kilometrów podczas biegu. Wystarczy kilka razy w tygodniu pójść na dłuższy spacer, pojeździć na rowerze, iść na basen czy nawet popracować w ogródku.
Spalanie zbędnych kalorii
Dla wielu osób, szczególnie kobiet, istotną rolę odgrywają kalorie, a właściwie możliwości ich spalenia. Poniższe zestawienie przedstawia przykładowe rodzaje aktywności fizycznej i liczbę kalorii, których dzięki nim można się pozbyć w ciągu 60 minut ćwiczeń.
Aerobik – 550 kcal
Ćwiczenia na siłowni – 400 kcal
Intensywna gimnastyka – 300 kcal
Lekka gimnastyka – 200 kcal
Jazda konna – 650 kcal
Jazda na rowerze – 300-500 kcal
Jazda na rolkach – 400 kcal
Bieganie – 1000-1200 kcal
Jogging – 600 kcal
Siatkówka – 450 kcal
Koszykówka – 550 kcal
Pływanie – 400 kcal
Tenis – 450 kcal
Spacer w szybkim tempie – 350 kcal
Spacer w umiarkowanym tempie – 200 kcal
Osoby, które nie mogą uprawiać intensywnego sportu, również mogą być aktywne fizycznie, a tym samym mogą dbać o swoje zdrowie i spalać niepotrzebne kalorie, nawet podczas wykonywania codziennych czynności domowych, np.:
Zmywanie naczyń – 110 kcal
Ścielenie łóżka – 100 kcal
Odkurzanie – 260 kcal
Ścieranie kurzy – 220 kcal
Zamiatanie podłogi – 100 kcal
Trzepanie dywanów – 250 kcal
Prasowanie – 140 kcal
Pranie ręczne – 150 kcal
Mycie okien – 240 kcal
Gotowanie – 100 kcal
Światowa Organizacja Zdrowia już w 2002 roku wydała oświadczenie, w którym informuje, że każdy człowiek powinien poświęcić minimum 30 minut dziennie na umiarkowaną aktywność. Podobne zalecenia wydało w 2004 roku Nordic Nutrition Recommendation.
Wysiłek fizyczny powinien być dostosowany do wieku, sprawności fizycznej i stanu zdrowia osoby, która rozpoczyna ćwiczenia, a propagowanie aktywności fizycznej powinno być wdrażane już od wczesnego dzieciństwa. Osoby, które aktywnie uprawiają sport powinny systematycznie kontrolować swój stan zdrowia u specjalistów, a także regularnie wykonywać badania diagnostyczne dedykowane sportowcom.
Centrum Medyczne Eter-Med w Gdańsku przygotowało dla sportowców specjalne pakiety badań diagnostycznych, różniące się od siebie ilością i rodzajem wykonywanych badań:
