Tryptofan – tajemniczy aminokwas poprawiający nastrój

Tryptofan – tajemniczy aminokwas poprawiający nastrój

Tryptofan (Trp) jest białkowym aminokwasem egzogennym, którego organizm sam nie wytwarza i musi być dostarczany wraz z dietą. Jest niezbędny do produkcji enzymów, białek oraz tkanki mięśniowej. Zdolność do jego syntezy wykazują niektóre bakterie oraz rośliny. Jest rozpuszczalny w gorącym alkoholu, w tłuszczach i mocnych zasadach.

Uczestniczy w  wytwarzaniu serotoniny (hormonu szczęścia), substancji odpowiedzialnej za stan samopoczucia, stan zadowolenia, pozytywne myślenie, apetyt,  regulację snu, a także życie seksualne.

Tryptofan odgrywa istotną rolę w ludzkiej fizjologii i jest niezbędny do pracy wielu układów i narządów organizmu. Wykazuje wiele korzystnych dla zdrowia właściwości. Należy też pamiętać, że jego niedobór (podobnie jak nadmiar) może nieść za sobą poważne konsekwencje.

Właściwości aminokwasu białkowego

• Jest  odpowiedzialny za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego,
• Poprawia nastrój,
• Zwalcza depresję,
• Zmniejsza nadpobudliwość i napięcia,
• Reguluje poziom neuroprzekaźników (dopaminy, beta-endorfiny, noradrenaliny),
• Wzmacnia odporność organizmu,
• Reguluje przemianę materii w organizmie,
• Zmniejsza apetyt
• Reguluje metabolizm węglowodanów,
• Uczestniczy w wytwarzaniu melatoniny (hormonu odpowiedzialnego za rytm okołodobowy organizmu),
• Korzystnie wpływa na laktację,
• Uczestniczy w procesie rozmnażania,
• Łagodzi ból miesiączkowy,
• Uczestniczy w syntezie rodopsyny (barwnika światłoczułego, który umożliwia widzenie po zmroku),
• Bierze udział w wytwarzaniu kinureiny (chroniącej oczy przed promieniowaniem UV),
• Uczestniczy w biosyntezie niacyny i witaminy B6,
• Uczestniczy w tworzeniu tkanki mięśniowej,
• Bierze udział w produkcji hormonu wzrostu,
• Obniża ciśnienie krwi.

Skutki niedoboru tryptofanu w organizmie objawiają się:

• Spadkiem poziomu białka we krwi,
• Zwiększoną wrażliwością na ból,
• Degeneracją kanalików nasiennych (u mężczyzn),
• Degeneracją mięśni gładkich,
• Okołorogówkowym wzrastaniem naczyń,
• Spadkami nastroju,
• Stanami lękowymi,
• Zachowaniami agresywnymi,
• Rozdrażnieniem,

  

• Bezsennością,
• Zaburzeniami depresyjnymi,
• Przygnębieniem,
• Zahamowaniem wzrostu,
• Niedokrwistością,
• Stłuszczeniem wątroby,
• Łysieniem,
• Stwardnieniem skóry,
• Zahamowaniem laktacji,
• Skłonnością do przejadania się.

Również nadmiar tryptofanu niesie ze sobą nieprzyjemne dolegliwości, np. złe samopoczucie, suchość w ustach, bóle głowy, senność, niewyraźne, zamglone widzenie, zaburzenia koordynacji ruchowej, nudności i wymioty czy podrażnienia żołądka. W niektórych przypadkach może dojść do tzw. zespołu serotoninowego, stanu wywołanego zbyt dużą ilością serotoniny w mózgu. W jego efekcie może dojść do degradacji mięśni gładkich, zaniku tkanek, drgawek, letargu, śpiączki,  a nawet śmierci.

Kto nie powinien przyjmować suplementów z tryptofanem

Suplementacja tryptofanem powinna być konsultowana z lekarzem, dietetykiem lub inną kompetentną osobą. Nie należy przyjmować leków według własnego uznania, gdyż może się to wiązać z poważnymi skutkami ubocznymi.

Przeciwwskazaniami do przyjmowania suplementów diety z tryptofanem są:  nowotwory, hipoglikemia, rzadkoskurcz, sklerodermia. Tego aminokwasu nie powinny przyjmować również kobiety w ciąży, kobiety karmiące, osoby przyjmujące hormony sterydowe, tabletki antykoncepcyjne oraz osoby kierujące pojazdami. Nie ma jednak przeciwwskazań do spożywania produktów spożywczych bogatych w tryptofan. W swojej naturalnej postaci może być przyjmowany bez szkody dla zdrowia.

Jakie jest dzienne zapotrzebowanie organizmu na tryptofan

• Osoby dorosłe – 5 mg na kg masy ciała
• Młodzież od 14 do 18 roku życia – 6 mg na kg masy ciała
• Dzieci od 4 do 13 roku życia – 6 mg na kg masy ciała
• Dzieci od 1 do 3 roku życia – 8 mg na kg masy ciała
• Niemowlęta do 12 miesiąca życia – 13 mg na kg masy ciała

Naturalne źródła tryptofanu

Mięso – w 100 g piersi z kurczaka jest około 400 mg tryptofanu, w 100 g cielęciny jest około 415 mg tryptofanu, w 100 g pieczonego schabu jest 425 mg tryptofanu.

Wędliny – w 100 g kiełbasy myśliwskiej suchej jest 365 mg tryptofanu, w 100 g polędwicy sopockiej jest 276 mg tryptofanu, w 100 g kiełbasy jałowcowej z kurczaka jest 275 mg tryptofanu.

Ryby – w 100 g tuńczyka jest około 335 mg tryptofanu.

Nabiał – w 100 g jajek jest około 170 mg tryptofanu, w 100 g sera mozarella jest około 570 mg tryptofanu, w 100 g żółtego sera jest  519 mg tryptofanu, w 100 g mleka odtłuszczonego w proszku jest  433 mg tryptofanu, w 100 g tłustego sera (np. myśliwskiego) jest 435 mg tryptofanu, w 100 g chudego twarogu jest 273 mg tryptofanu.

Rośliny strączkowe – w 100 g gotowanej fasoli (białej) jest około 115 mg tryptofanu, w 100 g suchego grochu jest 273 mg tryptofanu.

Produkty sojowe – w 100 g pełnotłustej mąki sojowej jest około 798 mg tryptofanu, w 100 g suchych nasionach soi jest około 605 mg tryptofanu, w 100 g kiełków soi jest 295 mg tryptofanu.

Otręby owsiane – w 100 g jest około 330 mg tryptofanu.

Nasiona, pestki – w 100 g nasiona sezamu jest 325 mg tryptofanu, w 100 g nasion słonecznika jest 340 mg tryptofanu, w 100 g nasion lnu jest 395 mg tryptofanu, w 100 g pestek dyni jest 375 mg tryptofanu, w 100 g migdałów jest 310 mg tryptofanu, w 100 g orzechów arachidowych jest 376 mg tryptofanu.

Kasza manna – w 100 g jest 402 mg tryptofanu.