Wigilia i Święta na diecie bezglutenowej
Jeszcze kilkanaście lat temu dieta bezglutenowa była nowością, wydawała się trudna do przygotowywania, kojarzyła się z głodem i zakazami spożywania wielu posiłków. Codzienność bez glutenu była skomplikowana, a Wigilia bezglutenowa była czymś niewyobrażalnym!
Od kilku lat coraz więcej osób decyduje się na dietę bezglutenową i przyczyną tego jest nie tylko celiakia czy alergia na gluten.
Celiakia – choroba XXI wieku! Dowiedz się więcej!
Niespełna dwa tygodnie dzielą nas od Bożego Narodzenia, które nieodłącznie wiążą się z rodzinnymi spotkaniami przy suto zastawionym stole. Można by sobie zadać pytane czy Wigilia i Święta bez glutenu są w ogóle możliwe?! Jak się okazuje osoby, które wykluczyły ze swojej diety pszenicę, żyto, owies mają cała gamę najróżniejszych rozwiązań, dzięki którym z łatwością można przygotować wigilijne potrawy, które smakiem nie ustępują tym tradycyjnym.
Jakie produkty należy wyeliminować będąc na diecie bezglutenowej?
Wszystkie te, które są wyprodukowane na bazie zbóż zawierających gluten, czyli:
- Mąki pszennej,
- Mąki owsianej,
- Mąki orkiszowej,
- Mąki jęczmiennej,
- Mąki żytniej.
Osoby stosujące dietę bezglutenową nie mogą spożywać:
- Pieczywa – poza tym bezglutenowym,
- Bułki tartej,
- Ciast i ciasteczek powstałych na bazie zbóż zawierających gluten,
- Makaronów – pszennego, orkiszowego, owsianego, żytniego,
- Kaszy manny,
- Kaszy jęczmiennej,
- Kaszy kuskus,
- Kaszy bulgur,
- Płatków powstałych z owsa, pszenicy, żyta lub jęczmienia,
- Otrębów powstałych z owsa, pszenicy, żyta lub jęczmienia,
- Mleka owsianego,
- Alkoholu: piwa, wódki, whiskey,
- Kawy zbożowej,
- Kawy z dodatkiem sodu,
- Kiełków i zarodków pszennych (również oleju z zarodków pszennych).
Należy wiedzieć, że gluten znajduje się również w wielu innych produktach spożywczych, m.in. : przetworach mięsnych, konserwach mięsnych i rybnych, wędlinach, kiełbasach, parówkach, gotowych rybach panierowanych, jogurtach i serkach, daniach typu instant, gotowych sosach, niektórych mieszankach przypraw, chipsach i słodyczach, a także w majonezie, ketchupie, musztardzie czy nawet w mięsie mielonym, gdyż może zawierać białka zbóż. Gluten znajduje się też w panierce (w rybach, kotletach, pasztetach), w niektórych zupach i sosach (tych zagęszczanych mąką), w sałatkach z makaronem czy kaszą, w wielu wypiekach, i produktach garmażeryjnych (pierogach, uszkach, naleśnikach, krokietach, kluskach, kopytkach).
Wigilia bez pierogów?!
Większość z wyżej wymienionych produktów jest wykorzystywana do przygotowania tradycyjnych świątecznych potraw. Nie oznacza to jednak, że osoby będące na diecie bezglutenowej nie skosztują w Wigilię pierogów z grzybami, barszczu z uszkami czy smażonego karpia.
Pomimo tego, że jedną z najważniejszych zasad diety bezglutenowej jest elimanacja produktów z mąki pszennej, to można je zastąpić daniami przygotowanych z innych rodzajów mąki, np. mąki gryczanej, ryżowej, kukurydzianej, jaglanej, ziemniaczanej, migdałowej czy sojowej. Mąki te nie zawierają glutenu, potrawy z nich wykonane smakują nieco inaczej niż te z pszenicy, ale mogą być równie smaczne.
Jak przygotować świąteczne potrawy, aby uniknąć w nich glutenu?
Pierogi i uszka – mąkę pszenną, którą się dodaje do ciasta pierogowego zastępujemy mąką bezglutenową ,
Kapusta z grzybami – całkowicie rezygnujemy z zasmażki z mąki, ewentualnie mąkę pszenną zastępujemy bezglutenową,
Barszcz wigilijny – rezygnujemy z zagęszczaczy: klasycznej mąki pszennej i gotowych koncentratów
Karp lub inna ryba – zamiast obtaczać rybę w panierce i smażyć na oleju, owijamy ją folią aluminiową i pieczemy w piekarniku,
Świąteczna kutia – tradycyjną pszenicę zastępujemy amarantusem, kaszą jaglaną, kaszą gryczaną lub komosą ryżową,
Kluski z makiem – tradycyjny makaron zastępujemy tym z mąki bezglutenowej.
Jednym trudniejszych dań bezglutenowych jakie warto przygotować na święta są słodkie wypieki. Jednak również w tym przypadku można stworzyć bardzo smaczne danie, należy jednak w każdym przypadku zastąpić mąkę pszenną, tą bezglutenową, trzeba zrezygnować z proszku do pieczenia (chyba, że jest oznaczony jako bezglutenowy) i słodu jęczmiennego.
Jak przyrządzić bezglutenowe dania na Święta? Zobacz sprawdzone przepisy!
Przygotowując ciasta czy słodkie wypieki można korzystać z gotowych mieszanek mąk bezglutenowych. Warto jednak wiedzieć, że pomimo tego, że nie zawierają one glutenu, to nie brakuje w nich „ulepszaczy” jakimi są chociażby spulchniacze. Taką mieszankę do bezglutenowych wypieków można przygotować samodzielnie łącząc różne rodzaje mąk, np. mąkę z tapioki, mąkę ryżową, mąkę ziemniaczaną.
Bezglutenowe ciasto na pierogi
Składniki:
- 300 g mąki bezglutenowej (najlepiej gotowej mieszanki mąk bezglutenowych),
- ¾ szklanki gorącej wody,
- 6 łyżeczek oliwy z oliwek,
- Szczypta soli.
Przygotowanie: w misce mieszamy mąkę z solą, stopniowo dolewając wodę i oliwę. Po wymieszaniu zagniatamy ciasto tak, aby powstała elastyczna kula. Powstałe ciasto odstawiamy na 8-10 minut, przykrywając je czystą ściereczką.
Po tym czasie podsypujemy stolnicę mąką bezglutenową, rozwałkowujemy ciasto, wycinamy kółeczka, nakładamy do nich przygotowany farsz i sklejamy. Pierogi wrzucamy do wrzącej, osolonej wody z łyżeczka oleju i gotujemy do czasu wypłynięcia pierogów – około 4 minuty.
Ciasto na pierogi z mąki gryczanej
Składniki:
- 1 szklanka mąki gryczanej,
- ½ szklanki maki z tapioki,
- 1 szklanka gorącej wody,
- 2 łyżki oleju,
- Szczypta soli.
Przygotowanie: w misce mieszamy mąkę z solą, stopniowo dolewając wodę i olej. Po wymieszaniu zagniatamy ciasto tak, aby powstała elastyczna kula. Gotowe ciasto przykrywamy czystą ściereczką i odrywając kolejne partie lepimy pierogi. Stolnicę i wałek podsypujemy mąką z tapioki, rozwałkowujemy ciasto na grubość ok.1 mm, wykrajamy kółeczka, nakładamy farsz i zlepiamy. Pierogi gotujemy we wrzącej wodzie z odrobiną soli i oleju, wyjmujemy kiedy wypłyną na powierzchnię.
Uszka bezglutenowe do barszczu
Składniki:
- 1 szklanka mąki bezglutenowej,
- 1 szklanka gorącej wody,
- 1 żółtko jaja,
- Szczypta soli.
Przygotowanie: mąkę należy wymieszać w misce ze szczypta soli, następnie wbijamy jajko i mieszając dolewamy wodę. Powstałe ciasto powinno być elastyczne, nie za luźne i nie twarde. Odstawiamy ciasto, przykrywając je ściereczką. Uszka lepimy z jeszcze ciepłego ciasta. Stolnicę i wałek podsypujemy mąką bezglutenową, rozwałkowujemy ciasto i wycinamy z niego kwadraty o boku ok.4 cm. Do każdego z nich nakładamy farsz i składamy po przekątnej zlepiając brzegi, a następnie dwa przeciwległe rogi. Uszka wrzucamy na wrzącą wodę z odrobiną soli i oleju. Gotujemy dopóki nie wypłyną na wierzch.
Bezglutenowa kutia świąteczna
Składniki:
- 1 szklanka brązowego ryżu,
- ½ szklanki miodu,
- 1 szklanka maku,
- 150 g mieszanki orzechowej (orzechy włoskie, laskowego, migdały),
- 1 szklanka suszonych owoców (rodzynki, figi, daktyle, morele, żurawina),
- Sok wyciśnięty z 1/3 cytryny,
- Skorka z ¼ cytryny,
- Szczypta soli.
Przygotowanie: Wypłukany mak zalewamy gorącą wodą i odstawiamy na kilka godzin. To samo robimy z suszonymi owocami. Po tym czasie wszystko odcedzamy, mak mielimy maszynką do mięsa, a owoce i orzechy drobno siekamy. Ugotowany i odcedzony ryż mieszamy z masą makową, orzechami i owocami, dodajemy miód, szczyptę soli, skórkę z cytryny i sok. Całość dokładnie mieszamy.
Bezglutenowy karp wigilijny – pieczony
Składniki:
- 1 duży karp,
- Oliwa z oliwek,
- Natka pietruszki
- Sól,
- Pieprz,
- 6-8 ząbków czosnku.
Przygotowanie: Wypatroszonego i umytego karpia smarujemy oliwą z oliwek, obkładamy obficie plastrami czosnku, przyprawiamy solą i pieprzem, a następnie posypujemy pokrojoną natką pietruszki. Rybę pieczemy w piekarniku w temp. 180 stopni przez 30-40 minut.
Smażony karp w panierce bezglutenowej
Składniki:
- Gotowe filety karpia,
- Mąka gryczana,
- 2,3 jaja,
- Masło klarowane,
- Sól i pieprz do smaku.
Przygotowanie: umyte filety karpia przyprawiamy solą i pieprzem, obtaczamy w mące, a następnie w jajku i smażymy na gorącym maśle na średnim ogniu.
Sernik bezglutenowy
Składniki na blachę 22×33 cm:
- 1,5 kg trzykrotnie zmielonego sera twarogowego,
- 1 budyń waniliowy (koniecznie bezglutenowy),
- 2 łyżki mąki ziemniaczanej,
- 10 jaj,
- 1,5 szklanki cukru,
- 1 kostka masła (200 g),
- Opcjonalnie: 2/3 szklanki drobnych rodzynek.
Przygotowanie: w jednej misce ucieramy masło z cukrem, a następnie dodajemy do masy stopniowo żółtka i ser twarogowy. Kolejno dodajemy suche składniki: budyń bezglutenowy i mąkę ziemniaczaną, a na koniec rodzynki. Całość mieszamy drewnianą łyżką.
W drugiej misce ubijamy na sztywno białka jaj i dodajemy je do masy twarogowej. Delikatnie mieszamy i powstałe ciasto przelewamy do formy wyłożonej folią aluminiową. Sernik pieczemy przez około 90 minut w piekarniku nagrzanym do 160 stopni. Po upieczeniu studzimy w pierniku, przy otwartych drzwiczkach około 30 minut.
Może Cię również zainteresować: Świąteczne ucztowanie – zdrowsze i lżejsze dla żołądka!
