Rehabilitacja i fizykoterapia prywatnie i na NFZ Gdańsk

Diagnozowanie i leczenie dolegliwości bólowych kręgosłupa według metody McKenzie oparte jest na znajomości wzorców bólowych, analizie zachowania się objawów w wywiadzie, jak i w badaniu przedmiotowym. Koncepcja terapii obejmuje zaangażowanie pacjenta poprzez wyuczony ruch własny, zgodny z kierunkiem leczenia, który związany jest ze zmniejszaniem bólu i zwiększaniem utraconego zakresu ruchu. Celem badania jest postawienie diagnozy, która kwalifikuje dolegliwości bólowe jako problem o podłożu zapalnym lub mechanicznym, wynikającym z przemieszczania się tkanek względem siebie.

Jest to metoda proprioceptywna, czyli dotycząca receptorów ciała, nerwowo-mięśniowe ułatwianie ruchu. W terapii metodą PNF proces uczenia prawidłowego ruchu wspomagany jest wcześniejszymi doświadczeniami oraz wielozmysłowym bodźcowaniem z zewnątrz. Ruchy prowadzone w tej metodzie są naturalne, trójpłaszczyznowe, zbliżone do aktywności dnia codziennego, a ze względu na swój przebieg stwarzają możliwość zaktywizowania największej ilości mięśni należących do tego samego łańcucha mięśniowego. Metoda PNF jest przyjazna pacjentowi, jest bezpieczna i bezbolesna, prowadzona z wykorzystaniem silnych odcinków ciała i umiejętności chorego do odbudowy utraconych funkcji. PNF umożliwia pracę z chorym na każdym poziomie dysfunkcji. Metoda ta, przy dokładnej analizie, jest bardzo efektywna. Koncepcję PNF stosujemy u pacjentów z problemami ortopedycznymi, neurologicznymi czy w terapii skolioz.

Ta koncepcja to przykład neurofizjologicznego kompleksowego oddziaływania terapeutycznego na pacjentach z problemami neurologicznymi, opartego na najnowszych osiągnięciach nauk medycznych. Może być zastosowana w terapii pacjentów bez względu na wiek i stopień niepełnosprawności, jej celem jest rozwinięcie odruchów prawidłowych oraz hamowanie odruchów patologicznych z jednoczesną normalizacją napięcia mięśniowego. Koncepcja NDT-Bobath opiera się na indywidualnym traktowaniu pacjenta – szczegółowym poznaniu jego deficytów i rezerw; dokładnym określeniu poziomu, z którego zaczynamy pracę. Odnosi się to też do oczekiwań pacjenta, jego obaw, nadziei i motywacji. W tej koncepcji nacisk kładzie się na takie pojęcia, jak kontrola posturalna, strategie równoważne, prawidłowy przebieg ruchu, determinanty mięśniowej siły, wytrzymałości, prędkości, a także precyzja. Koncepcja ta skierowana jest na rozwiązywanie problemów z oceną i terapią osób z zaburzeniem funkcji, ruchu i kontroli posturalnej w następstwie uszkodzenia Centralnego Układu Nerwowego, czyli szczególnie pacjentów po przebytym udarze mózgu, po urazach czaszkowo-mózgowych, cierpiących na SM, chorobę Parkinsona, czy też inne choroby neurodegeneracyjne.

Metoda S-E-T wykorzystuje poniższe zasady biomechaniczne: – maksymalne zwiększenie niestabilności podłoża; – wykonanie ruchu we wszystkich płaszczyznach; – stosowanie ćwiczeń w otwartych i zamkniętych łańcuchach biokinematycznych; – precyzyjne stopniowanie zadań funkcjonalnych; – bezbólowy przebieg terapii; Terapię S-E-T stosujemy w dysfunkcjach narządu ruchu, w którym dochodzi do zmniejszenia aktywności mięśni w wyniku bólu, urazu, przeciążenia czy braku aktywności ruchowej.

Metoda Mulligan’a polega na połączeniu biernych mobilizacji stawowych z aktywnym ruchem pacjenta. Terapia prowadzona tą metodą jest zawsze bezbolesna. Ruch połączony z mobilizacją stawu wykonuje się w osiągalnym zakresie bezbólowym, a na końcu fizjologicznej granicy ruchu terapeuta dodaje pasywny docisk. W celu utrwalenia efektu terapii po zabiegu można stosować u pacjenta plastrowanie w skorygowanym ustawieniu stawu. Metoda Mulligan’a ma szerokie zastosowanie we wszelkich dysfunkcjach stawowych wynikających z mechanicznego zaburzenia ruchu w stawach.

Kinesiotaping jest metodą terapeutyczną wspomagającą proces usprawniania w wielu jednostkach chorobowych. Do niedawna metoda ta stosowana była głównie w sporcie, w celach profilaktycznych lub jako terapia wspomagająca leczenie urazów. Obecnie ma ona zastosowanie praktycznie przy każdej dysfunkcji układu mięśniowo-stawowego. Narzędziem są specjalne plastry. Dzięki ich elastyczności i odpowiedniej rozciągliwości istnieje możliwość zabezpieczenia wymaganego zakresu ruchu wybranej część ciała . Dodatkową zaletą jest grubość i ciężar, który jest zbliżony do parametrów skóry, hipoalergiczność oraz właściwości wodoodporne, które umożliwiają utrzymanie aplikacji przez kilka dni. Podstawowe funkcje kinesiotapingu to przede wszystkim redukcja bólu, rozluźnienie napiętych mięśni, poprawa funkcji grup mięśniowych nadmiernie rozciągniętych oraz zwiększenie zakresu ruchu. Kinesiotaping pełni nieocenioną rolę w poprawie czucia proprioceptywnego (czucia głębokiego) ciała. Metoda ta doskonale sprawdza się jako uzupełnienie innych metod terapeutycznych.

Kinetic Control umożliwia prawidłową ocenę, diagnozę, klasyfikację i korekcję dysfunkcji ruchowych, które pozostają w ścisłej relacji z bólem i niezdolnością do pracy fizycznej. Kliniczne testy kontroli motorycznej pozwalają dokładnie ocenić źródło niestabilności . Rozumiejąc zasady oceny i korekcji zaburzenia możemy naprawić istniejącą dysfunkcję i wyeliminować ból poprzez stworzenie indywidualnej terapii korygującej.

Osteopatia to system opieki zdrowotnej wykorzystujący wiedzę kliniczną oraz diagnostykę i leczenie manualne. Podczas leczenia kładzie się nacisk na rozwiązanie problemów związanych z zaburzeniami funkcjonalnymi organizmu człowieka, w celu przywrócenia pełnego zdrowia. Zabiegi mają za zadanie likwidację ogólnych dysfunkcji ruchomości w obrębie stawów i tkanek, mających wpływ na pojawienie się choroby. Medycyna osteopatyczna istnieje w systemie opieki zdrowotnej od 125 lat. Osteopata pracuje poprzez terapię stawów, mięśni, powięzi, nerwów, naczyń , zwracając specjalną uwagę, w jaki sposób organy wewnętrzne wpływają na ten system i jaki on ma na nie wpływ. Czynniki psychologiczne i aspekt socjalny brane są również pod uwagę w stawianiu diagnozy i planowaniu terapii.

Techniki energizacji mięśni to zbiór metod różnych szkół mających swoje pochodzenie w ortopedii, fizjoterapii, osteopatii oraz chiropraktyce, wykorzystujących wysiłek fizyczny pacjenta na różne sposoby, w celu zlikwidowania zaburzeń w obrębie tkanek miękkich. Przyjmując ogólnie za prof. biomechaniki Philipem Greenmanem (1989), TEM można stosować, gdy zaobserwujemy nadmierne napięcie mięśniowe, przykurcze pochodzenia mięśniowego oraz łącznotkankowego, spastykę, osłabienie fizjologiczne mięśni, miejscowy obrzęk, zastój żylny, ograniczenie ruchomości stawów wynikające z dysfunkcji tkanek miękkich. Mięśniowo-powięziowe Rozluźnianie (Myofascial Release) Techniki MR są jednymi z najnowszych metod terapeutycznych w medycynie manualnej. Koncentrują się one na pracy z systemem mięśniowo-powięziowym. Techniki te poprawiają wewnętrzną ruchomość tkanek miękkich , szczególnie powięzi.
Techniki Aktywnego Rozluźniania (Aktiv Tissue Release) Techniki Aktywnego Rozluźniania należą do metod medycyny manualnej koncentrujących swoją uwagę na likwidowaniu nieprawidłowości w obrębie tkanki miękkiej, takich jak: zrosty i sklejenia, nadmierny tonus mięśniowy, przykurcze mięśniowe i łącznotkankowe. Należą do najefektywniejszych metod w likwidowaniu tych zaburzeń. Są one osiągnięciem ostatnich lat w medycynie manualnej. Istnieją dwa typy technik aktywnego rozluźniania 1. Pasywna: terapeuta utrzymuje nacisk na tkankę i sam porusza częścią ciała, którą ma rozluźnić. Forma ta jest bardzo relaksująca i powoduje duże rozluźnienie tkanek. 2. Aktywna: terapeuta wywiera nacisk, a pacjent wykonuje ruch ciała w kierunku rozciągania. Masaż głęboki (Deep Tissue Massage) Masaż głęboki jest formą terapii tkanek miękkich polegającą na przywracaniu prawidłowego napięcia głębokich warstw mięśni i tkanki łącznej. Zasady wykonywania ćwiczeńW przypadku przewlekłego napięcia lub uszkodzenia w tkance pojawiają się zrosty (pasma tkanki, które są bolesne, sztywne). Zrosty te mogą blokować krążenie i wywoływać ból, powodować ograniczenie ruchu lub stan zapalny. Masaż głęboki poprzez powolne rozluźnienie, wydłużenie i zlikwidowanie zrostów oraz nieprawidłowych wzorców ruchowych znosi ból i przywraca prawidłowy zakres ruchu w sposób efektywny i przyjemny dla pacjenta.

Program ćwiczeń stabilizujących Jeśli kręgosłup lędźwiowy i miednica nie są w stanie przenosić skutecznie obciążenia, rehabilitacja musi być nastawiona na przywrócenia siły, wytrzymałości i właściwej koordynacji pobudzenia mięśni grupy wewnętrznej i zewnętrznej. Celem tego programu jest wyizolowanie napięcia odpowiednich mięśni, wyćwiczenie odporności na zmęczenie oraz zdolności automatycznego kurczenia się zgodnie z mięśniami synergistycznymi, celem wsparcia ochrony kręgosłupa i miednicy, poddanym różnym obciążeniom czynnościowym. Uważa się, że większość ludzi potrzebuje do odzyskania prawidłowej czynności powolnych, kontrolowanych ruchów ze stopniowo wzrastającymi obciążeniami. Ćwiczenia stabilizujące powinny być wykonywane powoli, z towarzyszącymi skurczami tonicznymi. Niedozwolone są szybkie, obszerne ruchy. Zaleca się wykonywanie ćwiczeń, które cechuje współdziałanie poszczególnych grup mięśniowych, w przeciwieństwie do ćwiczeń ukierunkowanych jednostronnie. Nacisk kładzie się kontrolę neutralnej pozycji stawu, będącego pod działaniem małych obciążeń.

IAOM ( International Academy of Orthopedic Medicine) –Jest to system diagnostyczno-terapeutyczny z dziedziny medycyny ortopedycznej i terapii manualnej, powstały w 1978 roku z inicjatywy znakomitych specjalistów J.Cyriax ‘a i D. Winkel’a.
W dobie szybkiego rozwoju medycyny powstało wiele metod fizjoterapeutycznych, z których na podstawie pracy klinicznej wybrano najbardziej praktyczne techniki diagnostyczno-terapeutyczne, poparte najnowszymi badaniami naukowymi. Terapeuta w oparciu o ustandaryzowane wytyczne odnośnie badania podmiotowego i przedmiotowego pacjenta, weryfikuje wszystkie objawy i ustala diagnozę w celu przeprowadzenia ukierunkowanej terapii. Co potwierdza, że jest to kompleksowy system pracy z pacjentem, obejmujący wszystkie niezbędne elementy leczenia, połączone w spójną i logiczną całość.

Koncepcja FITS obejmuje trzy istotne etapy terapii: 1. Badanie postawy według koncepcji FITS 2. Przygotowanie mięśni i powięzi ograniczających ruch korekcyjny przez zastosowanie odpowiednich technik rozluźniających jak: Poizometryczna Relaksacja Mięśni, terapia Punktów Spustowych, Rozluźnienie Powięzi. 3. Budowanie nowych korekcyjnych wzorców postawy w pozycjach funkcjonalnych oraz ich stabilizowanie. Główne założenia koncepcji FITS:

• uświadomienie dziecku istniejącej deformacji kręgosłupa i tułowia, oraz wskazanie kierunku korekcji skoliozy;
• relaksacja struktur mięśniowo-powięziowych, ograniczających ruch korekcyjny;
• nauka prawidłowego obciążania stóp;
• wzmocnienie siły mięśni kręgosłupa w celu poprawy stabilizacji tułowia;
• torowanie prawidłowego trójpłaszczyznowego oddechu korekcyjnego w pozycjach fizjologicznych;
• wskazanie prawidłowych wzorców korygujących skoliozę oraz wszelkich deformacji tułowia związanych ze skrzywieniem (asymetria ustawienia głowy, asymetria linii barków, łopatek, trójkątów talii i miednicy);
• nauka ćwiczeń równoważnych i poprawiających nerwowo-mięśniową koordynację w korekcji skoliozy;
• nauka prawidłowego obciążania pośladków w siadzie, nauka prawidłowego chodu i czynności dnia codziennego.

To trójpłaszczyznowe skrzywienie kręgosłupa, zwane często „bocznym skrzywieniem kręgosłupa”. Obejmuje ono:
skrzywienie w płaszczyźnie czołowej (boczne skrzywienie kręgosłupa);
skrzywienie w płaszczyźnie strzałkowej ( lordo- lub kifo- skolioza);
skrzywienie w płaszczyźnie poziomej (rotacja i torsja kręgów).
Wygląd pacjenta:
asymetryczne ustawienie barków, łopatek, miednicy, trójkątów talii; przeniesienie środka ciężkości, kolana koślawe; stopa płasko- koślawa; garb żebrowy i wał lędźwiowy po wypukłej stronie skrzywienia; powiększona lub zniesiona lordoza szyjna/ lędźwiowa oraz kifoza piersiowa;
Następuje pogorszenie wady w okresie przyspieszonego wzrostu 10-12 r.ż. (im wcześniej powstała tym gorsze rokowania). Dlatego bardzo ważne jest kontrolowanie postawy dziecka w wieku między 7 a 9 rokiem życia i wychwycenie ewentualnych patologii.Pomimo wielu hipotez próbujących wyjaśnić przyczynę powstawania skoliozy strukturalnej, nadal 85% z nich stanowią skoliozy idiopatyczne, czyli te o nieznanej przyczynie.
Rehabilitacja
W leczeniu zachowawczym skolioz stosuje się metody:
neurofizjologiczne – polegają na poprawianiu funkcji związanych ze sterowaniem postawą ciała. Działanie korekcyjne dąży do poprawy czucia postawy w kierunku postawy prawidłowej (np. metodą PNF);
aktywnie redresujące – w metodach tych korekcję skrzywienia uzyskuje się poprzez intensywne oddziaływanie na układ mięśniowy. Podejmuje się próby jednoczesnej trójpłaszczyznowej korekcji skrzywienia oraz w warunkach odciążenia osiowego dąży się do mobilizacyjnej hiperkorekcji skrzywienia;
wyrabiające świadomość własnego ciała i rozluźniające mięśnie;
Metoda Schroth
Koncepcja FITS (czytaj w Metody)
Podczas wykonywania ćwiczeń są do spełnienia 3 warunki:
1. Osiągnięcie najlepszego wyprostu kręgosłupa
2. Odrotowanie tułowia za pomocą techniki oddychania
3. Izometryczne wzmacnianie siły mięśniowej w trakcie wykonywania wyprostu i odrotowania.Skoliozy mogą ulec pogorszeniu, jednak dzięki niektórym działaniom można zahamować proces deformacji. Te działania to wpływanie na wadliwą sylwetkę, by znormalizować skoliotyczny obraz oraz osiągnąć przeciwieństwo nieprawidłowej postawy.Znormalizowanie wadliwej, skoliotycznej postawy ciała u Pacjenta następuje poprzez 3 czynniki:
1. Rozpoznanie wadliwej postawy, np. przed lustrem czy poprzez zdjęcie
2. Przedstawienie oraz uzmysłowienie wad postawy
3. Wpływanie ćwiczeniami na poszczególne wadliwe ruchy ciała, które mają za zadanie zahamować deformację skoliozy, a także wzmocnienie coraz to bardziej prawidłowej postawy.

Choroba układowa tkanki łącznej, która ma charakter przewlekle postępujący, mimo stosowanego leczenia. Podstawowym objawem choroby jest symetryczne zapalenie stawów. Występują także zmiany pozastawowe i powikłania układowe. W obrazie RTG występuje osteoporoza okołostawowa, nadżerki powierzchni stawowych, zniekształcenia kostne.Objawy kliniczne:
Obrzęki stawów dłoni, stóp
Ograniczenie zakresu ruchu w stawach
Zaniki mięśniowe (guzki reumatoidalne, przewlekłe zapalenie pochewek ścięgnistych i ścięgien)
Zniekształcenia stawów
Podwichnięcia
Sztywność poranna
Fizykoterapia:Cel:
Zmniejszenie dolegliwości bólowych
Opóźnienie dysfunkcji ruchowych
Rehabilitacja powinna być stosowana wraz z leczeniem farmakologicznym
Leczenie w okresie remisji:
Fizykoterapia, szczególnie laseroterapia, jonoforeza, krioterapia, magnetoterapia
Kinezyterapia:
Ćwiczenia ogólnousprawniające
Ćwiczenia czynne właściwe
Ćwiczenia czynne z oporem
Ćwiczenia czynności chwytnej rąk
Ćwiczenia oddechowe
Ćwiczenia w odciążeniu
Ćwiczenia samo wspomagane
Ćwiczenia zwiększające siłę mięśni
Masaż:
Klasyczny z wykorzystaniem dwóch technik: głaskania i wibracji (opracowujemy kończyny górne, dolne oraz kręgosłup)
Możemy dołączać inne techniki w kolejności: rozcieranie, ugniatanie podłużne i uciski
Masaż segmentarny

Udar mózgu to zespół objawów klinicznych związanych z nagłym wystąpieniem zaburzenia czynności mózgu, w wyniku zaburzenia krążenia mózgowego i utrzymujący się ponad 24 godziny.Udar mózgu może być krwotoczny (wywołany wylewem krwi do mózgu) lub niedokrwienny (wywołany zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu).

Objawy udaru zależą od lokalizacji miejsca uszkodzenia i jego rozległości. W wielu przypadkach udar mózgu jest stanem zagrażającym życiu, więc jako świeże zaburzenie wymaga bezwzględnie hospitalizacji.

Po przebytym udarze mózgu niezbędna jest rehabilitacja mająca na celu przywrócenie utraconych funkcji. Rehabilitację należy podjąć najszybciej jak to jest możliwe, po ustabilizowaniu stanu pacjenta. Rehabilitacja jest długotrwała i nie zawsze prowadzi do przywrócenia pełnej sprawności pacjenta.

W walce z następstwami udaru pomocne są metody z zakresu neurorehabilitacji, szczególnie metoda PNF i Koncepcja NDT-Bobath.

Uraz czaszkowo-mózgowy powstaje w wyniku działania na czaszkę krótkotrwałego urazu mechanicznego. Przeciętny uraz ciśnieniowy może spowodować uszkodzenia ostre lub tępe, w następstwie ktorych powstają otwarte (posiadające ranę) lub zamknięte uszkodzenia czaszkowo-mózgowe.

Rezultatem urazu są widoczne zmiany, ubytki i zaburzenia ruchowe lub/oraz psychologiczne/psychiczne. Zaburzenia takie mogą mieć różny charakter, zasięg, przebiegający od niewielkich wręcz minimalnych stanów zmianowych w mózgu poprzez umiarkowane do ciężkich zaburzeń i ograniczeń funkcji i czynności życiowych.

Mogą być to między innymi: zaburzenia oddychania, niedowłady i porażenia, wzmożone napięcie mięśniowe, odruchy ścięgniste, spowodowane przez upośledzenia dróg korowo-mózgowych oraz wiele innych.

Rehabilitacja obejmuje zatem:
a) fazę wczesną, w której postępowanie terapeutyczne dotyczy torowania funkcji życiowych (szczególnie oddychania, kaszlu), terapii zaburzeń połykania, ułożenia i mobilizacji w łóżku i w wózku inwalidzkim
b) późniejszą fazę usprawniania (pionizacja, pomoce ortopedyczne, kontrola posturalna)

Bardzo przydatne są tutaj uznane metody fizjoterapeutyczne: PNF oraz NDT-BOBATH.

Do uszkodzenia łąkotki najczęściej dochodzi, gdy siła urazu działa z boku przy zgiętym kolanie. Przyczyną uszkodzenia są z reguły wcześniejsze mikrourazy, w wyniku których dochodzi do zmniejszenia elastyczności więzadeł i osłabienia tkanek miękkich w stawie. Biomechaniczne zaburzenia ruchu powodują nierównomierne przeciążenia i nieuchronnie prowadzą do kontuzji.

Obraz kliniczny:
ból i tkliwość w przyśrodkowej lub bocznej linii stawu
blokowanie stawu w rozerwaniach znacznego stopnia
tkliwość przy skręcaniu, odwracaniu, w głębokim przysiadzie lub wstawaniu
utrata zdolności pełnego wyprostu
bolesność uciskowa wzdłuż szpary stawowej
Leczenie:
Zabiegi fizykalne zmniejszające obrzęk i stan pourazowy np. laser, jonoforezy, pole magnetyczne. Główne zadanie leży po stronie kinezyterapii, szczególnie terapii manualnej z wykorzystaniem metody Mulligana, terapii tkanek miękkich, trening funkcjonalny w oparciu o metody m.in. Kinetic Control, SET. (patrz metody)

Badania obrazowe:
RTG (AP, boczne) – wyklucza złamania i zmiany tkanki kostnej. Dla porównania wskazane jest wykonanie zdjęcia zdrowego kolana.
MR- badanie nieinwazyjne pozwala np. zróżnicować stłuczenie kości od uszkodzenia chrząstki stawowej lub łąkotki.
Artroskopia – badanie inwazyjne umożliwiające ocenę tkanek wewnątrzstawowych, spełnia także funkcję terapeutyczną poprzez dojście do wnętrza stawu.
TK – służy ocenie złożonych złamań stawowych, nie zawiera informacji o stanie tkanek miękkich.
Arteriografia – służy różnicowaniu problemów niedokrwiennych i uszkodzeniu naczyń krwionośnych.
USG – badanie nieinwazyjne umożliwiające ocenę tkanek miękkich w obrazie statycznym i dynamicznym.

Urazy ścięgna Achillesa związane są z wielokrotnymi obciążeniami, szczególnie podczas biegów i skoków. Z reguły poważną przyczyną kontuzji jest nieprawidłowy trening, zwiększona aktywność fizyczna. Urazy ścięgna Achillesa mogą być ściśle powiązane z wadami ustawienia stopy i złym obciążeniem.

Uwagi:
uszkodzenie przeciążeniowe
mogą być uszkodzenia ostre (powodują częściowe lub całkowite przerwanie ścięgna) oraz podostre (zapalenie pochewki)
występuje ból i stan zapalny
Przyczyny:
przeciążeniowe uprawianie sportu (skoki i biegi)
szybkie zwiększanie dystansu lub intensywności
niedostateczne rozciągnięcie ścięgna Achillesa
szybki powrót do pełnego obciążenia po przerwie
wbieganie pod górę
zbyt sztywne obuwie
pogorszona giętkość kończyny
Objawy kliniczne:
ból poranny
ostry piekący ból podczas ruchu
obrzęk
bolesność uciskowa
podwyższona ciepłota
pogrubienie ścięgna
może dochodzić do zaników mm łydki
Badania obrazowe:
RTG
USG
MR
Leczenie zasady:
Modyfikacja aktywności i odpoczynek
Krioterapia
Jonoforezy przeciwzapalne
Dostosowanie obuwia (podpiętki- używanie specjalnych butów do biegania)
Kinezyterapia:
Terapia uwzględniająca rozciąganie i wzmacnianie mięśni łydki w oparciu o terapię tkanek miękkich.
Przywracanie prawidłowych wzorców łydki (PNF).
Trening funkcjonalny SET, Mulligan.

Bóle kręgosłupa to zespół objawów o różnych przyczynach i nasileniu, często towarzyszący wielu chorobom, dlatego tak ważne jest szybkie rozpoznanie ich charakteru.

Zespół przeciążeniowo-bólowy kręgosłupa jest jedną z głównych przyczyn przewlekłych bólów kręgosłupa. W większości przypadków zespół ten charakteryzuje się długotrwałymi bólami kręgosłupa o zmiennym nasileniu dolegliwości oraz charakterze nawrotowym. Najczęściej dotyczy on odcinka szyjnego oraz lędźwiowego kręgosłupa.

Zespół bólowy kręgosłupa może być spowodowany różnymi przyczynami:
– przepukliną jądra miażdżystego;
– zmianami zwyrodnieniowymi stawów kręgosłupa;
– zmianami pourazowymi;
– złamaniami;
– urazami więzadeł i mięśni;
– wadami wrodzonymi kręgosłupa;
– procesami zapalnymi;
– chorobami metabolicznymi;
– niestabilnością;
– kręgozmykiem;
– fibromialgią;
– nowotworami (pierwotnymi i przerzutowymi);
– bólami o nieznanej przyczynie

Objawy:
Bóle umiejscowione w najbardziej ruchomych odcinkach – odcinek szyjny i lędźwiowy.

Typy objawów:
miejscowe
– ból zlokalizowany w okolicy schorzenia
– wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych
– skolioza z rotacją

korzeniowe
– ból o torze promieniowania zgodnie z unerwieniem
– niedowłady lub porażenia wiotkie
– zaburzenia czucia (niedoczulica, parestezje, przeczulica)
– objawy rozciągowe (Lasequ’a, Mackiewicza)
– zaburzenia funkcji zwieraczy
– zaniki mięśni
– zaburzenia troficzne

rdzeniowe (mielopatia szyjna)
– niedowłady lub porażenia spastyczne
– zaburzenia czucia (niedoczulica, parestezje, przeczulica)
– objawy piramidowe
– zaburzenia funkcji zwieraczy
– zaniki mięśni
– zaburzenia troficzne

Leczenie zachowawcze:
– farmakologiczne- przeciwbólowe, przeciwzapalne, miorelaksacyjne
– fizykoterapia
– masaż i terapia manualna
– kinezyterapia
– ćwiczenia izometryczne mięśni posturalnych
– ćwiczenia w basenie i pływanie
– wzmacnianie mięśni odpowiedzialnych za stabilność kręgosłupa,
– unikanie ćwiczeń, pozycji, sytuacji życiowych pogłębiających niestabilność
– wyciągi

– coxartrozy czyli choroby zwyrodnieniowej stawu biodrowego,
– coxalgii – zespołu bolesnego biodra bez cech zwyrodnienia,
– bólu zlokalizowanego w pośladku,
– bólu powięziowego – biegnącego po bocznej stronie uda aż do kolana,
– utykania, braku możliwości pełnego obciążenia kończyny,
– ograniczenia ruchomości lub sztywności w stawie biodrowym- lub innych

Choroby stawu biodrowego nie są rzadkim zjawiskiem, ściśle rzecz biorąc, zaburzenia równowagi mięśniowej, które pływają na ruchomość uda występują często nawet u młodych. Dodatkowo i być może z powodu stałego braku równowagi mięśniowej, zwyrodnienie stawu biodrowego może pojawić się bardzo wcześnie (przed 30 rokiem życia).

Ograniczenie ruchomości uda ma duży wpływ na czynność obręczy biodrowej i dolnego odcinka kręgosłupa, które to struktury usiłują zrównoważyć utratę ruchomości stawu biodrowego.
Wraz z upływem czasu może zacząć się załamanie tkankowe w obrębie kręgosłupa lędźwiowego i miednicy, wtórnie do ograniczenia w stawie biodrowym. Ból ustępuje wraz z odtworzeniem prawidłowej biomechaniki lędźwiowo-miedniczno-biodrowej.

Celem sposobów badania jest odnalezienie układu (np. stawowy kontra mięśniowo-powięziowy), który nieprawidłowo zmienia czynność osteokinematyczną uda w trakcie czynności dnia codziennego, tak żeby leczenie było właściwie ukierunkowane.

Badanie podmiotowe
We wczesnych etapach uczucie sztywności stawu biodrowego, spowodowane łagodnym zaburzeniem równowagi mięśniowej powoduje objawy, które zazwyczaj nie są miejscowe. Nawet niewielkie ograniczenie ruchomości uda może spowodować kompensacyjne wzmożenie ruchomości stawu krzyżowo-biodrowego, połączenia lędźwiowo-krzyżowego i/lub stawu kolanowego/rzepkowo-udowego, i to właśnie te stawy są źródłem bólu.

Ból stawu krzyżowo-biodorwego i/lub połączenia lędźwiowo-krzyżowego jest nasilany przez każdą czynność, która wymaga nadmiernej ruchomości kręgosłupa lędźwiowego/miednicy, celem zrównoważenia ograniczonej ruchomości uda. Na przykład, zginanie tułowia do tyłu jest wywołuje ból połączenia lędźwiowo-krzyżowego, kiedy dochodzi do przeprostu L5-S1 celem kompensacji ograniczonego wyprostu uda z powodu napiętego bądź skróconego mięśnia biodrowo-lędźwiowego.
Umiejscowienie bólu oraz ulga wywołana podaniem miejscowego środka znieczulającego często nie są pomocne w ukierunkowaniu biomechanicznego leczenia.

Zrozumienie biomechaniki często wyjaśnia przyczynę miejscowego załamania tkankowego oraz charakteru bólu.

Klinicznie bardzo częstą pierwotną skargą jest ból kolana, którego pacjent całkowicie nie łączy ze „zwykłym bólem krzyża”, często zaprzeczając jakiemu kol wiek bólowi stawu biodrowego.

W umiarkowanym zwyrodnieniu do nasilenia dolegliwości bólowych dochodzi podczas chodzenia, wchodzenia/schodzenia ze schodów, przenoszenia obciążenia w zgięciu (np. w siadzie tureckim). Przy czesnych zmianach, do nasilenia dolegliwości dochodzi w przypadkach bardziej energicznej aktywności, np. podczas uprawiania sportów.

Leczenie stawu biodrowego z ograniczoną ruchomością
Leczenie stawu biodrowego stanowi składową całościowej rehabilitacji układu lędźwiowo-miedniczno-biodrowego. Należy przypomnieć, że ostatecznym celem jest odtworzenie zdolności do kontroli i przenoszenia obciążenia z tułowia na kończynę dolną.

Faza wyjściowa
W czasie pierwszych 4-6 dni po urazie, celem leczenia jest zahamowanie krwawienia w ranie. Leczeniem z wyboru w warunkach domowych jest częste przykładanie lodu oraz odpoczynek.
W warunkach szpitalnych, ulgę w dolegliwościach bólowych może przynieść zastosowanie środków elektroterapeutycznych jak np. prąd interferencyjny.

Faza fibro blastyczna
Wraz z powrotem czynnej ruchomości ulega ujawnieniu ograniczenie osteokinematyczne. Jeśli ma ono charakter torebkowy, wskazuje to na staw, jako czynnik etiologiczny. Jeśli jest ono pozatorebkowe, czynnika tego należy upatrywać w tkankach pozastawowych. Głównym celem leczenia tej fazie jest odtworzenie ruchomości. Celowi temu służą techniki biernej mobilizacji w połączeniu z programem celowanych ćwiczeń oraz terapia tkanek miękkich otaczających staw.
Program ćwiczeń domowych. W tej fazie naprawy wskazane są ćwiczenia ruchowe mające na celu zmniejszenie indywidualnie zróżnicowanego ograniczenia. Jeśli obciążenie ciężarem ciała jednej nogi jest wciąż bolesne, przeciwwskazane są wszelkie ćwiczenia wymagające obciążenia ciężarem ciała.

Faza dojrzewania
Jeśli w fazie fibro blastycznej doszło do powstania zrostów torebkowych, ograniczających ruchomość, konieczne będą techniki silniejszej biernej mobilizacji lub innych technik terapii manualnej, by odtworzyć najkorzystniej czynność kinematyczną stawu biodrowego.

Bibliografia:
Diane Lee „Obręcz biodrowa” wyd. DB Publishing

Płaskostopie czynnościowe to obniżenie przyśrodkowego brzegu stopy z powodu niewydolności statyczno- dynamicznej. Prawidłowo ukształtowana stopa nie dotyka całkowicie do podłoża i opiera się w trzech punktach: 1 i 5 kością śródstopia oraz na pięcie.

Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje płaskostopia:
• płaskostopie podłużne będące wynikiem obniżenia łuku przyśrodkowego stopy;
• płaskostopie poprzeczne będące skutkiem obniżenia łuku poprzecznego przedniego stopy.

Przyczyną jest między innymi: nieprawidłowe obuwie, nadwaga, długotrwałe obciążanie stóp np.: w zawodach wymagających stania fryzjerki, ekspedientki, nauczyciele. Konsekwencją płaskostopia jest powstawanie przewlekłych stanów zapalnych torebek i więzadeł stopy, obrzęków, bolesności utrudniających, niekiedy nawet uniemożliwiających, stanie i chodzenie. Płaskostopie poprzeczne związane jest często z halluxami.
Stopa płasko-koślawa to obniżenie podłużnych łuków stopy z jednoczesnym odchyleniem pięty na zewnątrz. Jest częstą wadą stóp u dzieci której konsekwencją jest nieprawidłowe ustawienie kolan miednicy i powstawanie nieprawidłowej postawy.